Hậu quả mà lũ lụt gây ra nghiêm trọng đến đâu? Có thể giảm thiểu những thiệt hại này không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Vì sao lũ lụt hình thành?
Ngập lụt xảy ra phổ biến nhất là do lượng mưa lớn vượt quá khả năng chứa của các nguồn nước tự nhiên. Tuy nhiên, lũ lụt không phải lúc nào cũng do mưa lớn. Ở các vùng ven biển, ngập lụt có thể do triều cường, do xoáy thuận nhiệt đới, sóng thần…Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra hiện tượng lũ lụt.
Mưa lớn kéo dài
Mưa với cường độ lớn kéo dài nhiều ngày ở các vùng đồng bằng làm lưu vực nước trên suối, sông, đê điều không có chỗ thoát hoặc không kịp thoát. Mưa lớn kéo dài còn tạo nên nguy cơ sạt lở, lũ quét, lũ ống để lại thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản.
Bão & triều cường
Hiện tượng bão tố, triều cường có thể gây ra những trận mưa lớn, tạo nên lượng nước lũ lớn khổng lồ, ngập nước vùng ven biển. Vì vậy ở vùng biển người ta phải trồng rừng ở phía ngoài đê để hạn chế tác động triều cường.
Vỡ đê điều
Trong trường hợp có lượng mưa lớn, các con đập, đê điều được xây dựng có thể sụp đổ. Do đó, khiến tình hình lũ lụt càng trở nên nguy cấp đối với những người dân sống xung quanh.
Do tác động của con người
Việc chặt phá rừng bừa bãi, khai thác tài nguyên không quy hoạch khiến đồi núi xói mòn, dễ gây nên tình trạng sạt lở đất, ngập lụt khi mùa mưa bão đến. Cây chống xói mòn đất và chống mất mùa. Thảm thực vật cũng ngày càng phong phú do ngày càng có nhiều cây xanh. Điều này cũng ngăn chặn dòng chảy lớn của mưa, do đó ngăn ngừa lũ lụt. Ngoài ra tình trạng xả rác bừa bãi, ô nhiễm môi trường cũng là một tác động lớn.
Biến đổi khí hậu
Những thay đổi khí hậu do tập quán của con người gây ra cũng làm tăng thêm nguy cơ lũ lụt. Con người chặt cây với số lượng lớn nên ảnh hưởng đến quá trình quang hợp. Do đó, mức độ carbon-dioxide tăng lên trong khí quyển gây ra những thay đổi trong khí hậu, gây ra các mối đe dọa về thiên tai như lũ lụt.
Khí nhà kính
Việc đốt nhiên liệu hóa thạch, ảnh hưởng từ công nghiệp, ô nhiễm, tất cả đang làm suy giảm mức độ của tầng ôzôn và làm tăng mức độ khí nhà kính, trở thành nguyên nhân chính gây ra lũ lụt do con người gây ra.
Thiệt hại do lũ lụt gây những hậu quả nghiêm trọng
3. Hậu quả mà lũ lụt gây ra
Đe dọa tính mạng con người, vật nuôi
Gây chấn thương hoặc mất mạng do lũ lụt là hậu quả nghiêm trọng nhất. Lũ quét là kẻ giết người số một liên quan đến thời tiết ở nhiều quốc gia, cướp đi sinh mạng của con người, vật nuôi và động vật hoang dã.
Thiệt hại tài sản
90% thiệt hại liên quan đến tất cả các thảm họa thiên nhiên là do nước lũ lụt. Nhà cửa, cơ sở kinh doanh, xe cộ, đồ đạc, thiết bị…chỉ một vài cm nước ngập đã có thể gây ra thiệt hại lớn cho đồ đạc trong nhà hoặc hoạt động cơ sở kinh doanh, chưa kể đến các tòa nhà và đất đai.
Ô nhiễm môi trường
Lũ lụt kéo theo những chất thải, rác thải từ cống rãnh, ao hồ và các khu dân cư, khu đổ rác gây ra nguy cơ ô nhiễm trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt. Từ đó làm con người dễ bị nhiễm virus, bệnh ngoài da, bệnh đường ruột….
Phát sinh mầm bệnh, nấm mốc
Việc sinh hoạt trong điều kiện thiếu thốn nước sạch, xung quanh bị bao phủ bởi nước lũ ô nhiễm, rác thải, xác động vật…phát sinh “mầm mống” gây bệnh, các loại virus, các loại dịch bệnh lan truyền qua nguồn nước rất nhanh.
Ảnh hưởng hiệu quả kinh tế, sản xuất
Lũ lụt kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, sản xuất, làm giảm tức thời các hoạt động đi lại, du lịch…. Do lũ lụt nên người dân cũng không thể tham gia sản xuất, đi làm nên nền kinh tế, thu nhập cũng bị ảnh hưởng nhất định.
Nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thì có thể dự đoán và giảm bớt một phần tàn phá do lũ
4. Cách ứng phó với lũ lụt giữ an toàn
Không sơ tán khỏi vùng ngập lụt hoặc đi vào vùng nước lũ có thể dẫn đến thương tích hoặc tử vong. Vì vậy việc chuẩn bị tốt trước khi một cơn lũ xảy ra sẽ giúp chúng ta tránh được nhiều thiệt hại nghiêm trọng.
Nếu đang được cảnh báo lũ lụt
- Nhanh chóng tìm chỗ trú an toàn càng sớm càng tốt.
- Không đi bộ, lội nước hoặc lái xe qua vùng ngập nước.
- Không di chuyển qua cây cầu trên dòng nước xiết.
- Tùy thuộc vào loại lũ lụt mà bạn có thể (1) Di tản nếu được yêu cầu làm như vậy; (2) Di chuyển lên mặt đất cao hơn hoặc tầng cao hơn; (3) Ở yên tại chỗ.
Chuẩn bị cho một trận lụt
- Thường xuyên theo dõi thông tin dự báo thời tiết và cảnh báo thiên tai từ các nguồn tin chính thống.
- Tìm hiểu và thực hành các phương án sơ tán, phương án trú ẩn và ứng phó với lũ quét.
- Ghi nhớ con đường an toàn và nhanh nhất lên vùng cao.
- Mang theo một bộ đồ dùng cho thảm họa bao gồm: bộ sơ cứu, đồ hộp và dụng cụ mở hộp, nước đóng chai, quần áo bổ sung, ủng và găng tay cao su, thiết bị nấu ăn khẩn cấp, đèn pin và pin dự phòng.
- Nếu bạn sống trong khu vực thường xuyên bị ngập lụt, hãy chuẩn bị sẵn bao cát, tấm nhựa và gỗ để bảo vệ tài sản.
- Dự trữ thực phẩm, nước sạch, đồ ăn nhanh, thuốc men cơ bản.
- Chuẩn bị đồ dùng gọn nhẹ, thiết yếu nhất để mang theo trong trường hợp bạn phải rời đi ngay lập tức.
Giữ an toàn khi có lũ lụt
- Sơ tán ngay lập tức, nếu được thông báo là phải sơ tán.
- Nước chảy xiết có thể cuốn trôi cầu mà không cần báo trước.
- Lên tầng cao nhất nếu bị mắc kẹt trong một tòa nhà. Chỉ lên mái nhà nếu cần thiết và khi có tín hiệu kêu cứu.
Giữ an toàn sau lũ lụt
- Đến cơ quan chức năng để được cung cấp thông tin và hướng dẫn. Chỉ về nhà khi nhà tình hình đã thật sự an toàn.
- Tránh lái xe trừ những trường hợp khẩn cấp.
- Mang găng tay làm việc nặng, quần áo bảo hộ và ủng trong quá trình dọn dẹp và sử dụng khăn che mặt hoặc khẩu trang thích hợp nếu làm sạch nấm mốc hoặc các mảnh vụn khác sau lũ.
- Những người bị bệnh hen suyễn và các bệnh về phổi khác và/hoặc suy giảm hệ miễn dịch không nên vào các tòa nhà có rò rỉ nước trong nhà hoặc sự phát triển của nấm mốc có thể nhìn thấy hoặc ngửi thấy.
- Hãy lưu ý rằng rắn và các động vật khác có thể ở trong nhà sau lũ.
- Đề phòng nguy cơ bị điện giật. Không chạm vào thiết bị điện nếu nó bị ướt hoặc nếu bạn đang đứng trong nước. Tắt điện để tránh bị điện giật nếu thấy an toàn.
- Tránh lội trong nước lũ, nước có thể bị ô nhiễm và chứa các mảnh vụn nguy hiểm. Đường dây điện ngầm hoặc đường dây điện đi xuống cũng có thể gây điện giật.
- Chỉ sử dụng máy phát điện hoặc máy móc chạy bằng xăng khác ở ngoài trời và tránh xa cửa sổ.
Như vậy, trong bài viết này, chúng tôi đã giải thích hậu quả mà lũ lụt gây ra, nguyên nhân, tác hại và cách ứng phó cơ bản với lũ. Tóm lại, lũ lụt gây ra nhiều tác động tiêu cực đến Việt Nam và hầu hết các quốc gia trên trái đất. Nếu chúng ta có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thì có thể dự đoán và giảm bớt một phần tàn phá do lũ lụt gây ra.
