Vòi rồng theo từ điển khí tượng học, là một cột khí xoáy dữ dội, hút từ bề mặt đất lên đám mây vũ tích, tạo thành hình như cái phễu di động, trông giống như cái vòi. Lốc xoáy di chuyển trên hồ nước hoặc biển tạo thành vòi rồng, thường kèm theo sấm sét. Tuy nhiên phạm vi đường kính của vòi rồng thường nhỏ hơn lốc xoáy rất nhiều.
Nguyên nhân xuất hiện vòi rồng
Vòi rồng là hiện tượng gió xoáy rất mạnh, với đường kính rất nhỏ, hút từ bề mặt đất hoặc mặt biển lên đám mây vũ tích, tạo thành hình như cái phễu di động, trông giống như cái vòi, nhưng từ trên bầu trời thò xuống nên dân ta “tôn kính” gọi là “vòi rồng”. Trên đường di chuyển nó có thể cuốn theo (rồi ném xuống ở một khoảng cách xa sau đó) hoặc phá huỷ mọi thứ, kể cả những nhà gạch xây không kiên cố, nên nó cũng là hiện tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm. Nhìn từ xa vòi rồng có thể có màu đen hoặc trắng, tuỳ thuộc những thứ mà nó cuốn theo.
Có thể bạn muốn xem thêm:
- Tìm hiểu về hiện tượng vòi rồng đã diễn ra trong quá khứ
- Các cấp độ của vòi rồng tính theo thang đo Fujita–Pearson
- Nguyên nhân và lý giải hiện tượng vòi rồng trong tự nhiên
Vòi rồng xuất hiện ở trên đại dương thường hút nước biển lên cao tạo thành các cây nước (waterspouts). Rất thú vị là không phải chỉ có dân ta “tôn kính” gọi nó là vòi rồng mà cả ở Trung quốc, người ta cũng gọi là vòi rồng (âm Hán-Việt là “lục long quyển”). Còn tiếng Anh, thuật ngữ đó là “Tornado” đều có nghĩa là “quay” hay “xoáy” (gió xoáy).
Vòi rồng là một xoáy khí nhỏ nhưng cực mạnh. Khi một khối không khí nóng, ẩm di chuyển ở dưới một khối không khí lạnh khô thì có khả năng làm xuất hiện những xoáy khí. Nếu xoáy khí này có áp suất trung tâm rất thấp nghĩa là vật chất trong tâm xoáy rất loãng thì không khí nóng, ẩm ở phía dưới bị hút lên tạo thành một cái vòi chuyển động xoáy rất mãnh liệt. Đó là nguyên nhân xuất hiện vòi rồng.
Ở nước ta, vòi rồng và tố thường xuất hiện vào các tháng mùa hè. Năm nào cũng xảy ra hiện tượng này, song có năm nhiều, năm ít. Ở Bắc Bộ vòi rồng, tố không những xảy ra trong các tháng mùa hè, mà đặc biệt thường hay xảy ra vào các giai đoạn chuyển tiếp từ đông sang hè (tháng 4, tháng 5), mỗi khi có một đợt không khí lạnh ảnh hưởng tới. Ở Nam Bộ, số lần xảy ra hiện tượng vòi rồng ít hơn ở Bắc Bộ và Trung Bộ.
Cần làm gì khi xuất hiện vòi rồng?
Nguyên nhân xuất hiện vòi rồng chủ yếu đến từ sự dịch chuyển của các khối khí nóng. Tuy nhiên chúng ta cũng cần phải biết cách xử lý khi đối mặt với vòi rồng, cụ thể:
Luôn chú ý tới thông tin dự báo thời tiết.
Nếu bạn ở vùng thường xảy ra mưa bão, lũ lụt, lốc xoáy, hãy chuẩn bị sẵn những đồ dùng cần thiết như đèn pin, nến, quần áo, túi cứu thương, pin, lương khô, mỳ tôm, nước sạch…
Nên chuẩn bị sẵn một căn hầm tránh bão. Nếu như không có hầm tránh bão, hãy lập tức di chyển tới tầng hầm, chui vào tủ quần áo, chui xuống dưới gầm bàn,… tránh xa cửa sổ.
Nếu đang ở trong xe, xuống xe và nhanh chóng tìm một nơi trú ẩn vững chắc hoặc một vùng đất thấp, bằng phẳng chờ cho đến khi cơn bão, lốc xoáy đi qua.
Sau một trận lốc xoáy, các tòa nhà sẽ rất yếu và ẩn chứa nhiều nguy hiểm. Vì vậy, hãy cẩn trọng khi di chuyển khỏi nơi trú ẩn, tránh xa các đường dây điện, cẩn thận trong việc sử dụng diêm và bật lửa…
Vòi rồng lớn nhất thế giới từ trước tới nay
Có thể liệt kê một số vòi rồng lớn trên thế giới để thấy cụ thể và rõ ràng hơn hậu quả mà vòi rồng gây ra:
Ngày 18 tháng 3 năm 1925, cùng một lúc 7 lốc xoáy đã xuất hiện ở 3 bang Illinois, Missouri, Indiana làm 740 người thiệt mạng và 2.027 người bị thương, với vận tốc gió có lúc lên tới hơn 400 km/h.
Vòi rồng đã phá hủy nhiều cấu trúc hạ tầng. Đây được coi là vòi rồng tồi tệ nhất ở Mỹ.
Ngày 6 tháng 5 năm 1840 trận lốc xoáy Natchez dọc sông Mississippi tại bang Louisiana và Mississippi làm 317 người thiệt mạng và 109 người bị thương. Con số trên chưa bao gồm các nô lệ thời đó.
Có thể bạn quan tâm:
- Động đất – hiện tượng rung động đột ngột của vỏ trái đất
- Hạn hán – Ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống con người
Ngày 3 tháng 4 năm 1974, một thảm họa lốc xoáy là tập hợp của 148 lốc xoáy nhỏ, giết chết 315 người từ bắc Alabama đến bang Ohio.
Ngày 27 tháng 5 năm 1896, vòi rồng có tên St. Louis xảy ra tại bang Missouri và Illinois cướp đi sinh mạng của 255 người và làm 1.000 người khác bị thương.
Ngày 6 tháng 4 năm 1936, lốc xoáy Gainesville ập vào Gainesville, Georgia làm 203 người tử vong và 1.600 người bị thương, phá hủy 4 tòa nhà và 750 ngôi nhà tại thị trấn Georgia.
Ngày 9 tháng 4 năm 1947, trận lốc Woodward tàn phá nhiều vùng của các bang Texas, Oklahoma và Kansas đồng thời làm 181 người chết, 970 người bị thương.
Ở Việt Nam, hiện tượng vòi rồng xảy ra không thường xuyên, thường vào mùa hè hoặc thời điểm giao mùa.
Ngày 4 tháng 9 năm 2020, một “vòi rồng” dài hàng chục mét bỗng xuất hiện trên bầu trời ở Hải Phòng khiến người đi đường vừa hào hứng vừa hoang mang. May mắn nó không gây bất cứ thiệt hại nào cho người và của.
Tháng 8 năm 2019, vòi rồng cao hàng chục mét xuất hiện ở khu vực cảng biển Vũng Áng và kéo dài khoảng 20 phút. Sau 10 phút quét qua, lốc xoáy làm tốc mái hơn 40 ngôi nhà và khiến 2 người dân phải nhập viện cấp cứu.
Trên đây là những nguyên nhân xuất hiện vòi rồng và những sự kiện vòi rồng đã từng xảy ra. Mong rằng những kiến thức, thông tin trên sẽ hữu ích với bạn.
Tổng hợp: thiennhien247.net