Việt Nam nằm hoàn toàn trong khu vực nội chí tuyến bán cầu Bắc và gió Tín phong là gió thổi thường xuyên quanh năm trong khu vực nội chí tuyến, còn gió Đông Bắc, Đông Nam và Tây Nam là gió thổi theo mùa ở nước ta. Hãy cùng tìm hiểu về khu vực chịu tác động, ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc qua bài viết dưới đây nhé.
1. Khái quát về Gió mùa Đông Bắc
Gió mùa Đông Bắc hay còn gọi là gió bắc hay gió Đông Bắc hoặc gió mùa mùa đông là một thuật ngữ để chỉ một khối khí lạnh có nguồn gốc từ trung tâm áp cao từ Trung Á và Xibia thổi về xích đạo rồi di chuyển ngang qua khu vực Việt Nam, gây ra gió mạnh, trời trở rét và thời tiết xấu từ Tháng 11 đến Tháng 4 năm sau. Chúng được xem như loại gió chướng (tật phong) hay gió xấu, không tốt cho sức khoẻ, đây là hiện tượng thời tiết theo quan niệm của người Việt Nam tương tự như hiện tượng bạch phong mao (Zud) ở Mông Cổ.
Gió mùa Đông Bắc nước ta xuất phát từ hướng Đông Bắc. Gió mùa Đông Bắc là loại gió mang không khí lạnh thổi theo hướng Đông Bắc xuống vùng có khối không khí ấm tại Việt Nam. Gió mùa Đông Bắc nước ta xuất phát từ trung tâm áp cao Xibia, rơi vào khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau gây ra thời tiết xấu tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Tại Việt Nam, có 2 loại gió mùa chính: gió mùa mùa hạ và gió mùa mùa đông. Gió Tín Phong hoạt động xen kẽ gió mùa và chỉ mạnh lên vào thời kỳ chuyển tiếp giữa hai mùa gió.
– Gió mùa mùa hạ: kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10.
- Vào đầu mùa hạ, khối không khí từ Bắc Ấn Độ Dương di chuyển theo hướng tây nam dẫn đến đồng bằng Nam Bộ và Tây Nguyên xuất hiện mưa lớn.
- Vào giữa và cuối hạ: gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh mẽ được hình thành từ áp cao cận chí tuyến nửa bán cầu Nam.
- Khi vượt qua vùng xích đạo, nhiệt độ của khối khí này có xu hướng nóng ẩm, gây mưa lớn trên diện rộng và kéo dài ở Nam Bộ và Tây Nguyên.
- Do áp thấp Bắc Bộ, khối không khí di chuyển theo hướng Đông Nam vào Bắc Bộ, tạo thành “gió mùa Đông Nam” vào mùa hạ ở phía Bắc.
* Sự hoạt động mạnh mẽ của gió mùa Tây Nam cùng với dải hội tụ nhiệt đới là nguyên nhân chủ yếu gây mưa vào mùa hạ cho cả hai miền Nam, miền Bắc và mưa vào tháng 9 cho Trung Bộ.
– Gió mùa mùa đông: kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
- Miền Bắc đón một mùa đông lạnh, chịu sự tác động của khối không khí lạnh phương Bắc di chuyển theo hướng Đông Bắc.
- Ở nửa đầu mùa đông: thời tiết lạnh lẽo, khô ráo; trong khi đó nửa sau mùa đông khí hậu lạnh ẩm có mưa phùn.
- Vào thời điểm này, gió Tín phong bán cầu bắc hoạt động theo hướng đông bắc tạo mưa từ ven biển Trung Bộ trở vào.
- Khi di chuyển xuống phía nam, gió mùa Đông Bắc suy yếu dần, bớt lạnh hơn và hầu như bị chặn lại ở dãy Bạch Mã. Từ Đà Nẵng trở vào, Tín Phong bán cầu Bắc cũng thổi theo hướng đông bắc chiếm ưu thế, gây mưa cho vùng ven biển Trung Bộ, trong khi Nam Bộ và Tây Nguyên là mùa khô.
- Gió bắc thường xuất hiện vào dịp noel nên thời tiết trước dịp lễ noel hầu như rất lạnh. Và khi di chuyển xuống phía Nam, gió mùa Đông bị suy yếu dần, ít lạnh hơn so với miền Bắc vì bị dãy Bạch Mã chặn lại. mùa đông ở miền bắc
*Sự khác nhau giữa hoạt động luân phiên của các khối khí cả về tính chất hay hướng thổi đã làm cho khí hậu có sự phân bố rõ rệt:
- Ở miền Bắc: mùa hạ nóng, mưa nhiều và mùa đông lạnh, ít mưa.
- Ở miền Nam: có 2 mùa là mùa mưa và mùa khô.
- Vào cuối mùa đông, khối không khí di chuyển về phía đông thổi ngang qua biển nước ta mang theo thời tiết lạnh ẩm, mùa xuân có mưa phùn. Riêng ở Tây Nguyên và Nam Bộ có thời tiết nóng và khô ráo, phù hợp với việc trồng các loại cây công nghiệp và cây ăn quả. Còn ở miền núi đôi khi xuất hiện sương giá, mưa tuyết.
Ảnh hưởng của Gió mùa Đông Bắc đến Việt Nam: Những tưởng gió mùa Đông Bắc chỉ làm cho nước ta lạnh lẽo cộng mưa mà thôi, chắc nó không ảnh hưởng gì to tác đến Việt Nam cả. Nhưng không, gió mùa Đông Bắc là hiện tượng thời tiết mà chúng ta phải đặc biệt để ý đến. Do địa lý có biển ở phía đông nam tiếp giáp trực tiếp với đất liền vì thế mà ở miền Bắc nước ta có gió mùa đông lạnh lẽo hoạt động dọc theo hướng từ đất liền ở phía đông bắc ra biển ở phía đông nam.
Bởi vì gió mùa đông mang một ảnh hưởng nguy hiểm đến người dân đất Việt. Khi gió mùa Đông Bắc thổi về ngoài khơi ở Vịnh Bắc Bộ với cấp gió mạnh đến cấp 5-6 có thể làm tàu bè bị chìm, tác động lớn tới sức khỏe và tinh thần của người dân vùng biển. Đặc biệt, những đợt với độ mạnh cấp lên tới cấp 6-7 thậm chí còn gây ra bão, lũ lụt và cả mưa đá..…
Vào những tháng cuối đông (tháng 12, tháng 1), về đêm nhiệt độ giảm mạnh, thậm chí gây ra rét đậm, rét hại và có năm tuyết rơi trên khu vực núi cao, ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống sinh hoạt và sản xuất của con người.Theo như dự báo thời tiết, trên đất liền và trên biển vốn có nhiệt độ chênh lệch nhau. Vào mùa đông, nhiệt độ trên biển luôn luôn cao hơn trên đất liền và mùa hạ thì ngược lại, nhiệt độ trên biển sẽ thấp hơn nhiệt độ trên đất liền. Điều đó làm tạo nên cơn bão số 5 có sức gió mạnh lên đến cấp 6-7, riêng ở phía Nam Vịnh Bắc Bộ có nơi giật cấp 8 đến cấp 10; biển động mạnh.
2. Khu vực chịu ảnh hưởng mạnh nhất của gió mùa Đông Bắc
Đó là Đông Bắc và Đồng bằng sông Hồng (Do đây là nơi đầu tiên và trực tiếp đón gió, kết hợp với địa hình hướng vòng cung mở rộng về phía Bắc tạo điều kiện cho gió đông bắc có thể xâm nhập sâu vào đất liền)
Khí hậu Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các khối khí hoạt động theo mùa. Theo chế độ gió mùa, Việt Nam có hai mùa khí hậu. Gió mùa đông bắc (gió mùa mùa đông) và gió mùa tây nam (gió mùa mùa hạ). Mùa gió Đông Bắc kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 và gió mùa Tây Nam từ tháng 5 đến tháng 10. Gió mùa đông bắc còn được gọi là gió bắc, gió đông bắc hay gió mùa mùa đông. Là thuật ngữ dùng để chỉ một khối không khí lạnh thổi từ trung tâm áp cao ở Trung Á và Siberia về phía xích đạo và qua lãnh thổ Việt Nam, gây ra gió mạnh, rét run và thay đổi thời tiết. Chúng được hiểu là gió xấu hoặc gió xấu. Nói cách khác, đây là một cơn gió có hại cho sức khỏe của bạn.
Hoạt động của gió mùa Đông Bắc ở nước ta thường kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, nhưng mạnh nhất vào các tháng chính mùa đông và ảnh hưởng trực tiếp đến các vùng phía Bắc ngoài đèo Hải Vân. Sóng vô tuyến mạnh và dai dẳng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các khu vực miền Nam, miền Trung và miền Nam. Bắt đầu mùa đông (11 tháng 11, 1 tháng 12): Áp thấp Aleutian trở nên hoạt động và hiện có đặc điểm là hút các khối không khí lạnh từ Cao nguyên Siberi ở trung tâm Âu-Á và thổi qua lục địa. Bản chất khô lạnh mang đến cho miền Bắc khí hậu khô và lạnh. Cuối mùa đông (tháng 2, 3, 4): Đỉnh Siberia di chuyển về phía đông, Thấp Aleutian suy yếu và Thấp Úc mạnh lên thay vào đó thu hút gió từ Đỉnh Siberi. Gió này thổi qua biển và vào đất liền, mang hơi ẩm từ biển vào và gây ra thời tiết lạnh, ẩm ướt và mưa phùn.
Các khu vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất của gió mùa Đông Bắc là vùng Đông Bắc và Đồng bằng sông Hồng. Các hoạt động như giao thông vận tải, du lịch và khai thác mỏ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi lĩnh vực khí hậu, cân bằng nước của các con sông. Độ ẩm cao gây khó khăn cho việc bảo quản máy móc, thiết bị và sản xuất. Thiên tai như bão, lũ lụt và hạn hán hàng năm gây ra những thiệt hại to lớn cho tất cả các ngành sản xuất, dẫn đến thiệt hại về người và của. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc, mưa đá, sương muối, nắng nóng khô hạn có hại cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và dân sinh. Môi trường tự nhiên dễ bị suy thoái.
Gió mùa đông bắc được coi là một trong những hiện tượng thời tiết nguy hiểm. Khi tràn ra vịnh Bắc Bộ, gió có thể lên đến 6-7 độ, thậm chí cấp 8 và có thể đánh chìm tàu. Gió đất liền có cường độ 4-5, đôi khi cấp 6, có thể làm hư hại nhà cửa, cây cối và các công trình xây dựng cao tầng. Đặc biệt trong thời điểm chuyển mùa (tháng 3, 4, 9, 10), không khí lạnh có thể mang theo mưa to, gió lớn, dông, lốc, thậm chí mưa đá. Các tháng chính mùa đông (tháng 12 và tháng 1) có đặc điểm là ban đêm trời quang mây tạnh, sương muối, rét đậm, thậm chí có tuyết trên vùng núi cao quanh năm, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống con người.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích về những ảnh hưởng của gió mùa đông bắc . Trân trọng cảm ơn.
