Khoa học vũ trụ là một ngành khoa học hấp dẫn và thú vị, có tầm ảnh hưởng vô cùng lớn đối với đời sống con người. Siêu trăng là một trong những hiện tượng thú vị được nhiều người đón chờ với hình ảnh ấn tượng. Những thông tin sau sẽ lý giải về hiện tượng thiên văn đặc sắc này, mời bạn cùng theo dõi.
Siêu trăng là gì?
Siêu trăng là hiện tượng mà từ trái đất chúng ta có thể quan sát được mặt trăng với kích thước lớn hơn so với bình thường. Được coi là vệ tinh tự nhiên duy nhất thuộc Trái Đất, mặt trăng có quỹ đạo di chuyển hình Oval, khi đến với điểm cận địa, kích thước sẽ lớn hơn.
Đặc biệt, khi mà 3 hành tinh mặt trời, mặt trăng, trái đất cùng lúc xếp thẳng hàng với nhau, lúc này mặt trăng sẽ sáng hơn nhiều và có kích thước rất lớn khi chúng ta quan sát từ mặt đất. Khi mặt trăng ở điểm gần nhất với trái đất (điểm cận địa) trên quỹ đạo – Siêu trăng, bạn có thể quan sát kích thước mặt trăng lớn hơn 14% và sáng hơn 30% khi chúng ở điểm viễn địa.
Lịch sử về sự nghiên cứu siêu trăng
Trong thời kỳ cổ đại, người ta quan niệm rằng siêu mặt trăng chính là những dấu hiệu cho thấy sự bất ổn trong tự nhiên hay đó là cơn thịnh nộ của thần linh. Vậy nên, có nhiều hoạt động thờ cúng đã diễn ra với niềm tin có thể hóa giải được những điềm xấu, cầu nguyện cho điều tốt đẹp sẽ đến.
Thuật ngữ siêu trăng xuất phát từ chiêm tinh học – đây là ngành khoa học dựa vào sự chuyển động của các hành tinh để dự đoán, nghiên cứu về con người, tính cách và những điều xảy ra trong tương lai. Vào năm 1979, chính thức nhà khoa học Nolle đã định nghĩa và giải thích hiện tượng này. Theo quan điểm của công, siêu trăng là trăng mới, trăng tròn nằm gần nhất trên đường quỹ đạo của nó với trái đất.
Tức là hiện tượng này được xác định trong khoảng 90% khoảng cách từ vị trí hiện tại đến trái đất. Tuy nhiên, số liệu 90% được đề cập chưa có sự giải thích chi tiết. Và mãi đến gần đây, vào năm 2011, thuật ngữ này mới bắt đầu phổ biến trong giới khoa học và những người có niềm đam mê với thiên văn học.
Hiện tượng siêu trăng diễn ra như thế nào?
Các nhà khoa học đã tính toán rằng khoảng cách từ mặt trăng đến địa cầu của chúng ta vào khoảng 382.900 km. Hơn nữa, mặt trăng di chuyển quanh trái đất dạng Oval chứ không phải là đường tròn tuyệt đối. Vậy nên, sẽ xuất hiện 2 điểm gần nhất và xa nhất so với trái đất, điều này thay đổi theo các tháng âm lịch.
Theo cơ quan hàng không vũ trụ NASA, cho rằng quỹ đạo quả mặt trăng “không hoàn hảo” như vậy là do những tác động rất lớn từ lực thủy triều hay lực hấp dẫn. Bên cạnh đó, không chỉ có các lực tác động từ mặt trời, trái đất mà những hành tinh xung quanh đó cũng tác động không nhỏ đến quỹ đạo của mặt trăng. Chính những điều này đã giúp hình thành hiện tượng siêu trăng mà chúng ta có thể quan sát được.
Để hiện tượng này xuất hiện cần có đầy đủ 2 điều kiện đó là thời điểm mặt trăng nằm tại vị trí cận địa, đồng thời mặt trăng đang ở pha tròn. Siêu trăng là hiện tượng xảy ra khá thường xuyên, trong 1 năm có đến 4-6 lần. Thời gian siêu mặt trăng còn chịu tác động không nhỏ bởi quỹ đạo của trái đất và sự thay đổi hướng của quỹ đạo mặt trăng.
Khám phá sự thật thú vị về siêu trăng
Từ xa xưa, mặt trăng đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người, nó đặc trưng cho nhiều nền văn hóa sức mạnh siêu nhiên. Sau đây là những lý giải chi tiết về lời đồn siêu mặt trăng hàng thế kỷ qua:
Siêu trăng hủy diệt trái đất
Siêu trăng không phải là hiện tượng báo hiệu các sự kiện tận thế, hủy diệt trái đất. Những thông tin đó chỉ là sự phỏng đoán không có căn cứ, thiếu cơ sở khoa học. Đây là hiện tượng thiên nhiên hoàn toàn bình thường mà năm nào cũng có, đồng thời không gây ra bất cứ tác động nào đến quỹ đạo của trái đất.
Siêu trăng ảnh hưởng đến tính cách con người
Nhiều người quan niệm rằng siêu mặt trăng có ảnh hưởng không tốt đến hành vi, tính cách con người. Điều này đã được đưa lên các bộ phim khoa học viễn tưởng, sự phát triển của công nghiệp điện ảnh cùng với những lời đồn đại đã khiến nhiều người tin vào dự đoán đó. Nhưng thực tế mặt trăng hay bất cứ hiện tượng nào liên quan đều không liên quan đến tính cách, rối loạn hành động và gia tăng tội phạm trên thế giới.
Siêu trăng từng thời điểm sẽ khác nhau
Không phải bất cứ siêu trăng nào cũng giống nhau bởi cả mặt trăng và trái đất đều có quỹ đạo riêng. Vậy nên điểm cận mặt trăng tính đến trái đất sẽ có sự thay đổi theo tháng. Bên cạnh đó, lực tác động hấp dẫn từ mặt trời cũng tạo nên những tác động nhất định đến siêu mặt trăng.
Mùa đông siêu mặt trăng có kích thước cực lớn
Vào mùa đông, chúng ta có cảm nhận là mặt trăng hay siêu trăng có kích thước lớn hơn nhiều so với những mùa khác. Vào mùa đông, trái đất nằm gần hơn với mặt trời trên quỹ đạo của nó, nhất là tháng 12 cuối đông. Vậy nên lực hấp dẫn từ mặt trời có khả năng kéo gần mặt trăng gần với địa cầu hơn nữa, do đó siêu trăng mùa đông có kích thước cực lớn.
Siêu mặt trăng làm thay đổi thủy triều
Đúng là siêu trăng có thể làm thay đổi thủy triều nhưng tỷ lệ này cực thấp, các nhà khoa học kết luận hiện tượng thủy triều thường đi kèm với siêu trăng và khi mặt trăng, trái đất, mặt trời thẳng hàng sẽ hình thành nên thủy triều rộng, cao hơn. Mực nước thủy triều trong lúc diễn ra siêu mặt trăng cao hơn lúc thủy triều bình thường rất nhỏ, nên không thể gây ra những hiện tượng như sóng thần, lũ lụt như nhiều người lầm tưởng.
Siêu trăng nhỏ hơn trong tương lai
Đây là vấn đề được các nhà khoa học tìm hiểu và nghiên cứu trong nhiều năm, và nhiều ý kiến cho rằng mặt trăng đã có những thời điểm cực gần với địa cầu. Theo đó, khi mới hình thành,mặt trăng cách hành tinh của chúng ta khoảng 22000 km, và do những tác động nào đó, đã khiến khoảng cách bị tăng lên đến 382.900 km. Tuy nhiên, đây chỉ là những phỏng đoán ban đầu, không có cơ sở để kết luận, cần phải có những cơ sở dữ liệu thuyết phục hơn.
Theo nghiên cứu của NASA, mặt trăng đang tự dịch chuyển dần xa khỏi trái đất, mỗi năm chúng đi xa hơn khoảng 3,8 cm. Và trong tương lai rất xa, có thể nói rằng siêu trăng sẽ có xu hướng nhỏ đi tính từ khoảng cách của trái đất.
Có thể bạn quan tâm:
- Gió mùa Đông Bắc – Hiện tượng thời tiết phổ biến ở nước ta
- Sấm sét – Một trong những thiên tai có hậu quả khôn lường
Siêu trăng trong năm diễn ra nhiều lần
Như đã đề cập ở trên, một năm có thể xuất hiện từ 4 đến 6 lần siêu mặt trăng. Căn cứ theo thời điểm và nơi bạn sinh sống mới có khả năng quan sát được hiện tượng này. Trong mỗi năm, các nhà khoa học về vũ trụ lại tính toán chính xác về siêu trăng và thủy triều diễn ra, điều này giúp những người yêu thiên văn học có thể chờ đón những hiện tượng hấp dẫn.
Như vậy, những thông tin về siêu trăng đã giúp bạn có thêm những kiến thức thú vị. Đây là hiện tượng thiên nhiên hoàn toàn bình thường, bạn có thể chờ đón và chiêm ngưỡng ánh trăng tròn và sáng hơn trên bầu trời.
