Đối với những người dân Việt Nam có niềm đam mê giết thời gian theo dõi các bản tin truyền hình về thời tiết thì chắc chắn không còn xa lạ với gió mùa Đông Bắc. Và mỗi khi nghe đến đây thì đảm bảo chúng ta sẽ phải nhanh chóng chuẩn bị cho mình những trang phục giữ ấm cần thiết để đối mặt với những cơn gió lạnh tê tái sắp sửa ùa về.
Tìm hiểu chung về gió mùa Đông Bắc
Gió mùa Đông Bắc (gió Đông Bắc) là tên gọi cho một loại gió được thổi từ trung tâm áp cao Siberia ở phía Đông Bắc nước ta tràn về miền Bắc vào mỗi mùa Đông. Hiện tượng thiên nhiên này khá khắc nghiệt với tốc độ gió mạnh, độ lạnh siêu cấp và gây mưa trên diện rộng. Do đó, dù có sức đề kháng tốt đến mấy thì khả năng chúng ta bị các bệnh liên quan đến đường hô hấp cũng khá cao khi gặp thời tiết như vậy.
Vì thế để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cho con người cũng như cây trồng, vật nuôi, người dân cần trang bị những kiến thức cơ bản về nó. Đặc biệt, nguyên tắc đầu tiên chúng ta cần thực hiện đó là giữ ấm và hạn chế ra khỏi nhà khi không cần thiết.
Tính chất của gió Đông Bắc ở Việt Nam
Gió Bắc một kiểu thời tiết có thể nói là cực kỳ độc đáo bởi nửa đầu mùa đông là lạnh khô, còn nửa sau chuyển sang lạnh ẩm đi kèm với mưa phùn ở các vùng đồng bằng và ven biển Bắc Bộ. Thời gian hoạt động của loại gió này cũng không diễn ra liên tục tức là chỉ theo từng đợt một và chỉ xuất hiện ở miền Bắc.
Sở dĩ, gió bắc chỉ hoạt động ở miền Bắc nước ta vì khi khi di chuyển qua dãy Bạch Mã và các dãy núi cao đã bị suy yếu nên không hề xảy ra hiện tượng này ở miền Nam được.
Gió mùa Đông Bắc hoạt động như thế nào?
Loại gió này có nguồn gốc từ khối không khí lạnh phương Bắc thổi theo hướng Đông Bắc vào Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ của nước ta vào thời kỳ từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Tuy nhiên, chúng chỉ hoạt động theo từng đợt, không kéo dài liên tục nên nhìn chung chỉ cần có sự chuẩn bị trước kỹ càng thì sẽ hạn chế được tối đa tác hại của nó.
Trong ba tháng đầu (11, 12, 1) thì loại gió này sẽ hoạt động mạnh hơn cả. Bởi nó thu hút được khối không khí lạnh đang ở trung tâm lục địa Á – Âu. Lúc này gió Bắc sẽ có đặc tính lạnh, khô khi vào đến nước ta.
Nửa sau mùa đông còn lại (tháng 2, 3, 4), do các hạ áp đã cũ dần suy yếu và gió mùa mùa đông được thổi qua biển nên mang theo một lượng hơi ẩm cực lớn. Vì thế mà gây nên kiểu thời tiết lạnh ẩm, mưa phùn cho các vùng đồng bằng ven biển.
Hệ quả của gió mùa Đông Bắc
Đối với một đất nước thuộc khí hậu nhiệt đới gió mùa như Việt Nam thì sẽ xuất hiện rất nhiều kiểu thời tiết khác nhau. Điều này tạo nên sự đa dạng về cảnh quan, thiên nhiên cũng như mang đến nhiều lợi ích để phục vụ các hoạt động sản xuất cũng như phát triển kinh tế. Tuy nhiên cũng có những kiểu thời tiết như loại gió này sẽ đi kèm theo cả lợi ích và tác hại mà chúng ta sẽ thấy rõ sau đây:
Thuận lợi
Với đặc tính của gió Bắc là có độ ẩm tương đối cao do hút gió từ ngoài lục địa vào và đi qua biển. Lại có sẵn một lượng mưa lớn chính nên rất thích hợp cho nền nông nghiệp nước ta phát triển mạnh mẽ. Cảnh quan thiên nhiên cũng có sự thay đổi rõ. Đặc biệt, nó sẽ giúp tích trữ một lượng nước khổng lồ vào các con kênh, sông ngòi để đáp ứng nhu cầu tưới tiêu khi mùa thu tới.
Khó khăn
Như đã nói ở trên, loại gió này chỉ thổi theo từng đợt và hoạt động rất mạnh ở miền Bắc tạo nên một mùa đông có 2 – 3 tháng khá lạnh. Nhất là các vùng núi cao cực kỳ gây hại vì thường con người và gia súc khó có thể chống chịu tốt được trong thời tiết khắc nghiệt như vậy. Chưa kể nó còn là nguyên nhân dẫn đến các thiên tai, mưa bão, lũ lụt, rét đậm,. nên thiệt hại về tài sản và con người là rất lớn.
Gió mùa mùa Đông cũng đem theo những hiện tượng thời tiết cực đoan như gió giật, lốc xoáy, bão,… Nhất là ở ngoài khơi vịnh Bắc Bộ sẽ là khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngư dân sống bám ven biển.
Còn trong đất liền lại thường xuyên có hiện tượng dông, tố lốc, sạt lở, mưa đá do lượng nước đổ từ thượng nguồn về quá nhiều cũng như gió giật mạnh. Vậy nên cũng dễ hiểu tại sao cứ khi đến thời điểm này trong năm, nhà nước luôn vận động người dân gia cố nhà cửa, tài sản của mình để tránh bị tổn thất nặng nề. Tuy nhiên hậu quả nó để lại thật sự không nhỏ.
Ngoài ra, gió Bắc kéo theo lượng mưa lớn dài ngày dễ gây ngập úng trên diện rộng cũng như cản trở các hoạt động văn hóa, xã hội đang diễn ra theo đúng tiến độ. Nhất là khi đang vào các mùa vụ thu hoạch mà không có phương án xử lý kịp thời thì thiệt hại sẽ vô cùng nghiêm trọng.
Có những loại tin nào dự báo gió mùa Đông Bắc?
Cứ mỗi khi gió mùa về là nỗi lo của người dân lại tăng cao vì chưa biết khi nào nó sẽ đến để có phương án ứng phó kịp thời. Vậy nên để đưa ra những thông tin chính xác nhất giúp người dân nắm được tình hình thì các nhà đài sẽ phát tin theo các chủ đề như sau:
Tin gió mùa
Loại tin này được thông báo khi gió mùa mùa Đông xâm nhập và mang theo không khí lạnh có khả năng gây ra gió mạnh từ cấp 6 trở lên và kéo dài quá 3 giờ ở trên các vịnh và đảo ngoài khơi xa Bắc Bộ. Ngư dân cần chú ý để cho tàu bè neo đậu vào nơi an toàn tránh trú bão.
Hoặc khi gió Bắc xâm nhập với lượng mưa lớn nhưng không lạnh và nhiệt độ trung bình ngày giảm từ 3 – 5 độ dễ gây khả năng ngập úng trên diện rộng cho nhiều khu vực. Nhờ đó mà có thể giúp cho các địa phương nhanh chóng lên phương án bố trí thoát nước, xả đập hợp lý.
Tin gió mùa và rét
Loại tin này cũng được phát ra giống như ở trên, tuy nhiên không khí lạnh có khả năng làm cho nhiệt độ trung bình ngày ở các vùng đồng bằng giảm xuống dưới 15 độ và có nguy cơ xảy ra rét đậm, rét hại cao. Nhờ đó mà người dân có thể kịp thời che chắn cho hoa màu, sưởi ấm gia súc cũng như bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
Tin gió mùa tăng cường
Loại này được phát trong trường hợp có không khí lạnh tăng cường nhưng tốc tộ gió đã tương đối suy yếu và chỉ có khả năng gây mưa ở các vùng ven biển. Gió mùa mùa Đông lúc này sẽ chỉ còn là những cơn mưa phùn kèm theo rét nhẹ nhưng người dân cũng nên chú ý sức khỏe và giữ ấm trước khi ra ngoài.
Có thể bạn quan tâm:
- Sấm sét – Một trong những thiên tai có hậu quả khôn lường
- Lốc xoáy và những thông tin giúp bạn mở mang kiến thức
Như vậy, có thể thấy rằng đây là một kiểu thời tiết khá phổ biến tại miền Bắc nước ta. Tuy nhiên mỗi năm nó lại diễn biến theo chiều hướng xấu đi khá nhiều, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản, sức khỏe, cũng như người dân. Vậy nên mỗi chúng ta hãy chủ động nắm bắt tin tức và có cho mình phương án phòng bị chủ động để khi gió mùa Đông Bắc đến kịp thời đối phó nhé.
